Empa Elektronik CEO’su Murat Sarpel: “Teknolojinin entegre devre tasarımı, uçta yapay zeka, e-mobilite, güç elektroniği gibi alanlarına yatırım yapmak, Ar-Ge çalışmalarını çeşitlendirmek ve güçlendirmek önceliğimiz.”

Ayhan Sevgi

Elektronik bileşen sektöründe, yarı iletkenler, güç elektroniği, elektromekanik ve diğer bileşen çözümlerinden oluşan geniş bir ürün yelpazesiyle kapsamlı teknolojik çözüm tedarik hizmeti sunan Empa Elektronik, görüldüğü üzere çok geniş bir alanda faaliyet gösteriyor. Empa Elektronik CEO’su Murat Sarpel bu yapıyı, “Uzay, havacılık ve savunma sanayi başta olmak üzere endüstriyel elektronikten e-mobiliteye, beyaz eşya ve küçük ev aletlerinden akıllı enerji ve LED’li aydınlatmaya kadar geniş bir alanda faaliyet gösteriyoruz” sözleriyle özetledi. Murat Sarpel, gömülü sistemler, uçta yapay zekâ ve bulut-IoT alanlarındaki mühendislik birikimi ve yazılım desteğiyle bu alanlardaki Ar-Ge ve üretim süreçlerinin hızlanmasına katkı verdiklerinin altını çizdi.

Empa Elektronik’in tedarikçisi olduğu ve satışını gerçekleştirdiği ürünler ‘Yarı iletken ürünler’, ‘Elektromekanik bileşenler’, ‘Güç kaynakları’ ve ‘Diğer elektronik malzemeler’ olarak dört ana gruba ayrılıyor. “Esas faaliyet konumuz elektronik bileşen satışı ve kendimizi ‘teknoloji tedarikçisi’ olarak konumlandırıyoruz” açıklamasını paylaşan Murat Sarpel, eklemeden geçmedi: “Distribütörlük görevi gören bir firmayız. Önemli olansa bizi rakiplerden farklılaştıran ekibin içindeki Ar-Ge kısmı. Buna ‘Yeni Nesil Ar-Ge’cilik dedik.”

Ürün ve hizmetleriyle Empa Elektronik, savunma sanayinde yer aldığı projelerde havada ve karada, TOGG başta olmak üzere otomotiv sanayinde yer aldığı projelerle ise yollarda. Endüstriyel elektronik alanındaki uzmanlığın yanında akıllı enerji ve LED’li aydınlatma alanındaki çözümlerle kentlerde, tüketici elektroniği çözümleriyle evlerde hayatı kolaylaştırdıklarını vurgulayan Murat Sarpel, sorularımızı yanıtladı:

‘Yeni nesil Ar-Ge’ nedir?  

Normalde firmalar Ar-Ge yaparken mutfağını saklar, kimseye açmaz. Biz ise müşterilerimiz için Ar-Ge yapıp onların Ar-Ge süreçlerini kısaltmak amacıyla yola çıktık. Teknoloji tedariği yapan iş ortaklarımızla yürüttüğümüz çalışmalar, teknoloji fuarları, seminerler, konferanslar ve müşterilerimizle gerçekleştirdiğimiz görüşmeler doğrultusunda teknolojik trendleri takip ediyor, Ar-Ge çalışmaları yaparak geliştirici çözümler ortaya koyuyoruz. Örneğin projeniz varsa, projenin başlangıç aşamasında, ekiplerimiz görüşmeye başlıyor ve sizin tasarımınıza fikir anlamında destek olmaya çalışıyor. Buna ‘konsept seçimi’ diyoruz. Hangi entegreler, çipler, beraberinde hangi çevre elemanları kullanılmalı, nasıl bir mimari oluşturulmalı, üzerine ne tip bir yazılım olmalı gibi konularda fikirler vermeye çalışıyoruz. Proje süresince ve ürün üretildiği sürece teknik destek vermeye devam ediyoruz.

Uzay, havacılık ve savunma sanayi başta olmak üzere pek çok alanda hangi projelere, hangi ürün ve hizmetleri sunuyorsunuz?

Bizim 5 ana kolumuz var. Biri uzay, havacılık ve savunma sanayii, ki bütün gelirimizin neredeyse üçte ikisi buradan geliyor. Bütün o meşhur, ismi ‘SAN” ile biten vakıf şirketleri, Baykar ve onlara iş yapan üçüncü parti bütün firmalar müşterimiz. Uzay, havacılık ve savunma alanında uçak, tank, akıllı mühimmat, insansız hava araçları (İHA), SIRT tipi RF karıştırıcı ve köreltici sistemler, profesyonel telsiz sistemleri ve Ulak Haberleşme 5G NR ürünlerine Ar-Ge ve ürün desteği veriyoruz.

Uçak projeleri kapsamında 5. Nesil Milli Muharip Uçak Kaan ve Temel ve Jet Eğitim Uçakları Hürkuş ve Hürjet projelerinde yer alıyoruz. Rolümüz; sistemleri kritik görev ve haberleşme altyapılarına programlanabilir yüksek performanslı işlem birimleri ve haberleşme özelinde yarı iletken bileşenleri ile ilgili Ar-Ge desteği sağlamak. Altay Tankı sistemine alt yüklenici kanalları da dahil olmak üzere, programlanabilir yüksek işlem güçlü yarı iletken ile kablo ve konnektörler gibi elektromekanik bileşenlerle ilgili Ar-Ge desteği sunuyoruz.

Bir alan da insansız hava araçları ve taarruz uçakları da dahil olmak üzere çeşitli kara, hava ve deniz araçları için kritik hava/yer görevlerine yönelik geliştirilen akıllı mühimmatlar. Farklı üreticilerin akıllı mühimmat sistemlerine başta programlanabilir yüksek güçlü işlemciler, özel telli aviyonik haberleşme çipleri ve yine özel dayanım ve formlu bağlantı çözümleri olmak üzere farklı yarı iletken ve elektromekanik bileşenlerle ilgili Ar-Ge desteği sunuyoruz.

İHA ve SİHA hava araçları projelerinin elektriksel altyapılarına farklı standart, özellik ve çeşitlilikte kablo, konnektör ve güç elemanları gibi birçok elektromekanik bileşenin yanı sıra araç içi ve çevre birimlerle gerçekleşen telli haberleşmenin alt yapısını oluşturan özel aviyonik haberleşme yarı iletken çipleri, sensörler ve bunlarla ilgili Ar-Ge desteğini sağlıyoruz. Sırt tipi RF karıştırıcı ve köreltici sistemler alanında ise sırt tipi kar/kör sistemlerine ağırlıklı olarak RF katmanlardaki güçlendirici fonksiyonlarını yerine getiren yarı iletken elektronik bileşenler ve bunlarla ilgili Ar-Ge desteği sunuyoruz.

Profesyonel telsiz sistemleri alanında çok sayıda telsiz projesine, çeşitli ürün gamı ve Ar-Ge desteğiyle 2000 yılından bu yana hizmet veriyoruz. 5G NR (New Radio) ürünlerine, sistemin en kritik bileşeni olan ve yüksek performanslı programlanabilir merkezi işlem birimi ile çevresindeki farklı analog ve sayısal blokları entegre şekilde sunan son teknoloji ürünü SoC yarı iletken elektronik bileşen çözümleri ve bu çözümlerle ilgili Ar-Ge desteğini sağlıyoruz.

Empa’nın diğer sektörlerdeki faaliyetleri hakkında bilgi verir misiniz?

Endüstriyel elektronik, hizmet verdiğimiz sektörler arasında müşteri sayısı ve çeşitliliği en fazla olan sektör. İmalat, otomasyon ve diğer endüstriyel uygulamalarda kullanılan elektronik sistemleri endüstriyel elektronik sektörü; makine kontrolü, robot teknolojisi, sensörler ve güç elektroniği bileşenleri gibi çok farklı alanı ve teknolojiyi içeriyor. Asansör uygulamasının elektronik ihtiyaçlarının da büyük bir bölümüne uzun yıllardır destek veriyoruz.

Elektronik ürün bileşenler gamımızdaki mikrodenetleyici, haberleşme ve diğer yarı iletkenler, sensörler, ekranlar, geniş elektromekanik bileşen grupları ve güç bileşenleri gibi birçok ürün akıllı ev uygulamalarında yer buluyor. Bu uygulama alanında ayrıca, 2018’den beri Ar-Ge çalışmalarımız kapsamında geliştirdiğimiz bulut tabanlı IoT ve yapay zeka makine öğrenmesi gibi yazılım platform ve çözümlerimizle destek veriyoruz.

‘E-mobilite’ sektörünün akıllı cihazlarına hem doğrudan OEM (Orijinal Ekipman Üreticisi) hem de Tier-x’ler (Çeşitli seviyedeki satıcı firmalar) üzerinden ağırlıklı olarak yüksek performanslı programlanabilir kamera işlemci yarı iletkenleri, sensörler ve güç sisteminin araç üstü şarj modülündeki pasif elektronik bileşenleri ve ilgili Ar-Ge desteğini sağlıyoruz. Elektrikli araç şarj istasyonları ve e-mobilite çözümleri üretici firmalarına, elektrik şarj istasyonlarında ve kontrol ünitelerinde kullanılmak üzere, haberleşme alt yapılarına yarı iletken tabanlı modül çözümleri ve ilgili Ar-Ge desteği veriyoruz.

Beyaz eşya ve küçük ev aletleri üreticilerinin tamamına yakınıyla çalışıyoruz. Bu firmalara güç ve transistör yarı iletkenleri, düşük güç ve yüksek performanslı mikrodenetleyiciler, çeşitli teknolojilerde ekran ürünleri, lazer, lidar ve MEMS sensörler, kablolu ve kablosuz haberleşme çip ve modülleri, kablo ve konnektör gibi elektromekanik ürün grupları ve pasif ürünler gibi birçok farklı elektronik bileşen sağlıyor, Ar-Ge desteği veriyoruz. Akıllı enerji ve LED aydınlatma sektöründe ise üretim yapan firmalara ağırlıklı olarak LED sürücü güç modülleri, LED bileşenleri ve optik çözümler ile ilgili Ar-Ge desteğini sağlıyoruz.

Bulunduğunuz sektörlerdeki konumunuzu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Şirketimiz, Ar-Ge ve üretim yatırımları konusunda yaptığı işbirlikleriyle dünya çapındaki yeni teknolojilerin, ülkemizdeki gelişiminde önemli rol oynuyor. Türkiye’nin ilk TV kumanda yazılımını geliştiren şirket olarak bünyemizde oluşturduğumuz Ar-Ge ekibimizle, düzenlediğimiz workshop’larla sadece müşterilerimizin ve projelerinin değil, içinde bulunduğumuz tüm sektörlerin teknolojik anlamda ilerlemesine destek veriyoruz. 2000’li yıllardan itibaren Türkiye ve Ortadoğu pazarında bölgesel bir teknik distribütör olarak konumlanan şirketimiz, yarı iletken konusunda Türkiye’nin pazar lideri. TÜBİTAK Uzay ile uzaya gönderilecek uydu projesinin tedarikçileri arasındayız. Baykar’ın insansız hava araçları, Roketsan’ın füze ve takip sistemleri ile alakalı desteklerimiz var. Milli muharip uçağımız Kaan, milli eğitim uçağımız Hürkuş, Hürjet projelerinin bütün algorik sistemlerini ve ana bilgisayarın içerisindeki ana işlemciyi biz veriyoruz. Bu projelerin içindeki kablolama sistemleri, haberleşme tarafındaki bazı ürünler çok az satılır, ancak fiyatları yüksektir. Çünkü uyduya yönelik tüm onayları alabilen tek çözümdür. Bu gibi kritik sistemleri tedarik ediyoruz ve bu konuda rakibimiz olmadığını söyleyebilirim. Abonelik sistemlerde kullanılan kablolama sistemleri, elektromekanik parçalar, fanlar gibi ürünler tedarik ediyoruz. Ayrıca uçakların içerisindeki haberleşme modülü sistemleri vardır. Telsiz değil de telli haberleşme sistemleridir ve o sistemlerin dünyadaki bir numaralı tedarikçisiyle çalışıyoruz. TOGG’un önemli tedarikçileri arasında yer alıyor, TOGG projesinin içindeki birçok ana malzemeyi sağlıyoruz.

Kurumsal hedefleriniz neler?

Şirketimizin faaliyet gösterdiği sektörlerde daha rekabetçi bir pozisyon elde etmesi için teknolojinin entegre devre tasarımı, uçta yapay zeka, e-mobilite, güç elektroniği gibi alanlarına yatırım yapmak, Ar-Ge çalışmalarını çeşitlendirmek ve güçlendirmek önceliğimiz. Satış ve pazarlama kanallarımızı genişleterek hem yurtiçinde hem de yurtdışında daha geniş ve büyük bir müşteri kitlesine ulaşmayı hedefliyoruz. Hali hazırda Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde faaliyet gösteriyor, yurtdışı faaliyetlerimizi Orta Avrupa ve Doğu Avrupa tarafına genişletmek istiyoruz. Bu amaçla bölgedeki şirketleşme çalışmalarımız devam ediyor.

Dünya genelinde yarı iletken pazarı ne kadar büyüklüğe ulaştı?  

Dünyada yarı iletken pazarı çok hızlı büyüyen bir pazar. Çünkü yeni teknolojiler hızla gelişiyor. E- mobilite, yapay zekâ, uzay/havacılık ve savunma sanayii gibi alanlarda elektronik içerik sürekli artıyor. Türkiye tarafına baktığımızda ise durum biraz daha farklı… Türkiye’de kesin rakamlar olmamakla beraber bunun büyüklüğü aşağı yukarı 1 milyar doların üzerinde. Bu rakamın 2030’lu yılların başında 3 milyar dolarlara çıkacağı söyleniyor. Türkiye’de de uzay, havacılık ve savunma sanayii ile e- mobilite konusundaki yatırımlar da bu öngörüyü destekler nitelikte. Savunma sanayi, ülkeleri ön plana çıkaran bir konu. Bu teknolojilere sahip olan ülkeler kendilerini ön plana çıkartıyor. Yarı iletken teknolojilerinin ve üretiminin en iyi ilerlediği ülkelerin başında Tayvan ve Güney Kore, Amerika ve Çin geliyor. Ama birçok ülkede yarı iletken teknolojileri son yıllarda stratejik olarak görülmeye başlandı. Türkiye’de de milli teknoloji hamlesi ile bu durum desteklenir hale geldi.

Yapay zekâ alanında nasıl bir yol izleyeceksiniz?

Bu büyüme trendini gördük ve yaklaşık 5 sene önce aldığımız bir kararla yapay zekâ ile ilgili projelerimize başladık. Çalışır prototipler geliştirdik, bunları donanım ve yazılımlarıyla müşterilerimizin hizmetine sunduk. Amacımız; teknoloji tedarik hizmeti ve Ar-Ge desteği verdiğimiz firmalara, kendi ürün ve bilgi birikimlerini yapay zekâ ile nasıl birleştirecekleri konusunda yol göstermek. Bulut teknolojileri ve IoT de bu başlıkta ele aldığımız konular