Uzun yıllardır ülkemizde eğitim sisteminin en zayıf halkalarından biri olarak görülen meslek liseleri, aslında bir ülkenin kalkınmasının en güçlü dinamiklerinden biri olabilir. Ancak bu potansiyeli ortaya çıkarabilmek için sadece yapısal reformlar değil, aynı zamanda zihin dünyamızda da bir dönüşüme ihtiyaç var.

İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) her meslek lisesine Meclis üyesi bir “hâmi iş insanı” ataması, bu dönüşüm adına atılmış son derece kıymetli bir adımdır. Her bir meslek lisesinin reel sektörle birebir temas kurduğu, eğitimcilerin yanı sıra iş dünyasının temsilcileriyle birlikte şekillendiği bir yapı, gençlerimizin gerçek hayatla daha lise sıralarındayken tanışmasını sağlamaktadır. Bu, sadece okul sıralarından üretime değil, hayata ve hayallerine giden yolu da açmaktadır.

Meslek liselerinin yeniden cazip hale getirilmesi sadece müfredatla, atölyeyle, stajla sınırlı kalmamalı; isimlerinden itibaren yeniden tasarlanmalıdır. “Endüstri Meslek Lisesi” gibi klasik isimler yerine; “Teknoloji ve Üretim Akademisi”, “Yapay Zekâ ve Robotik Lisesi”, “Sürdürülebilir Tarım ve Gıda Lisesi”, “Yenilenebilir Enerji Lisesi” gibi isimler, hem gençlerin ilgisini çekecek hem de bu okullara olan toplumsal algıyı kökten değiştirecektir.

Zira isim, bir kimliktir. İtibar ve cazibe, ilk temasın başladığı yer olan isimde filizlenir.

Uzun yıllardır meslek liseleri, maalesef ki “başarısız öğrencilerin gittiği okullar” gibi bir algıyla anıldı. Bu algı, ne yazık ki milyonlarca gencin yönünü kaybetmesine, potansiyelini keşfedememesine neden oldu. Oysa bugün dünyaya yön veren birçok girişimci, üretici ve sanayici, aslında meslek lisesi kökenlidir.

Bu okulları, başarısızlığın değil; üretkenliğin, becerinin, yenilikçiliğin ve cesaretin yuvası haline getirmeliyiz. Gençlerimiz, üniversiteye gitmenin tek başarı ölçütü olmadığını; bir alanda uzmanlaşmanın, üretmenin, istihdam yaratmanın da en az diploma kadar değerli olduğunu bilmeli.

Bugün meslek liseleri, doğru adımlarla çok daha cazip hale getirilebilir. Bunun için:

 • Sanayiyle güçlü bağlar kurulmalı, her öğrenci okurken sektörde aktif rol almalı.

 • Maaşlı stajlar yaygınlaştırılmalı, öğrenciler ekonomik olarak da desteklenmeli.

 • Uluslararası sertifika programları entegre edilmeli, gençlerin dünya ile rekabet edebilecek donanıma sahip olmaları sağlanmalı.

 • Okuldan işe geçiş garanti altına alınmalı, mezun olan öğrencilerin doğrudan istihdam edilmesi için özel sektörle sıkı iş birlikleri yapılmalı.

Her meslek lisesi, kendi alanında bir marka haline gelmeli. Nasıl ki bazı üniversitelerin adı meslekle özdeşleşmişse, bazı meslek liseleri de sektörlerle özdeşleşmeli. Örneğin, “Pendik Otomotiv Teknolojileri Lisesi” dendiğinde akla kalite, istihdam ve yüksek teknoloji gelmeli. Veya “Avcılar Dijital Medya Akademisi” deyince içerik üreticileri, grafik tasarımcılar, yazılımcılar düşünülmeli.

Bunun için kamu, özel sektör ve sivil toplum birlikte çalışmalı. Hami projeleri yaygınlaştırılmalı. İş dünyasının “uzaktan destekçisi” değil, doğrudan aktörü olduğu bir mesleki eğitim modeli kurulmalı. 

Gençlerimizin işsiz değil, iş sahibi; umutsuz değil, hedefli bireyler olmasını istiyorsak, meslek liselerine olan bakışımızı ve bu liselerin içeriğini köklü şekilde dönüştürmeliyiz. Meslek liseleri, artık ikincil değil; birinci tercih olmalı. Çünkü gelecek, üretenin olacak. Ve biz bu geleceği, ancak eğitimle ve iş dünyasıyla birlikte inşa edeceğiz.